Onlangs had ik een feestje met andere ondernemers en daar kwamen we te spreken over mensen in je organisatie met veel verantwoordelijkheid. Een van de aanwezigen gaf aan dat hij op zoek is naar een rechterhand in zijn bedrijf en hij vertelde over de gesprekken die hij had gehad met sollicitanten. Het viel hem op dat veel mensen van 40 jaar of jonger niet meer dan 4 dagen per week wilden werken en hij vond het bijzonder dat deze mensen tegelijkertijd wel de ambitie hadden om eindverantwoordelijk te worden. Dat kon niet samen gaan, was zijn conclusie. Ook de andere aanwezigen waren het er snel mee eens, als je eindverantwoordelijkheid wilt dragen in een bedrijf, moet je toch minstens 40 uur willen werken. Ik vroeg mij af waarom deze mening zo sterk werd gedeeld. Want is dat echt wel zo?

Onlangs stond er een artikel in het FD over het feit dat jonge hoogopgeleiden de balans in werk en privé belangrijker vinden dan het behalen van de top. In het artikel kwamen verschillende meningen aan bod, maar de algemene deler was wel dat het behalen van de top zo ongeveer gelijk staat als minstens 40 uur per week werken. Want dan laat je ambitie zien. Dus was de conclusie ook al snel gemaakt, dat medewerkers die geen 40 uur willen werken ook minder ambitieus zijn. Maar waarom zou je minder ambitieus zijn als je 32 uur werkt? Waarom staat 40 uur (plus!) gelijk aan het hebben van veel ambitie? Omdat je dan iedere dag als eerste op kantoor kan zijn en als laatste naar huis? Of omdat je dan iedere dag kan rondlopen om te kijken of iedereen wel echt aan het werk is? Of omdat je dan kan laten zien dat je de meeste uren van de week hebt gemaakt?

Leidinggeven is een talent

Als je eindverantwoordelijkheid wilt hebben in een organisatie is het volgens mij belangrijk dat je weet hoe je moet leidinggeven aan anderen. Dat is totaal iets anders dan iedere dag (fysiek) aanwezig zijn, heel veel uren maken en continu controleren wat er gebeurt. Het is vrij eenvoudig: werk je als leidinggevende met je team, zorg dat zij de tools en het vertrouwen hebben om hun werk goed te kunnen doen en laat ze vervolgens vrij in hoe ze hun werk invullen. Als leidinggevende ben je veel meer een coach, waardoor je team goed kan functioneren. En dan hoor ik ondernemers al roepen “ja, maar je kunt niet alles zomaar loslaten, dan wordt het een zooitje”. Eens, het moet geen zooitje worden en je hoeft ook niet alles “zomaar” los te laten. Maar waarom zou het minder snel een zooitje worden als je 40 uur werkt in plaats van 32 uur? Ik denk dat je moet kijken naar de kwaliteit van de leider. Heeft deze persoon wel het juiste talent?

Volgens mij zou het gesprek ook veel meer daarover moeten gaan. Welke kwaliteiten als leider neem je mee en hoe kun je die verder ontwikkelen? Hoe zorg je ervoor dat je daarmee het beste uit je team haalt? En eerlijk is eerlijk, voor veel mensen is het zijn van een leider helemaal geen logische stap. Ook daar zit nu een kronkel waar we soms maar niet uit lijken te komen. Als je 40 uur werkt, hard je best doet dan kun je uiteindelijk (bijna automatisch) een stapje hogerop komen is in sommige organisaties nog steeds de praktijk. Ofwel, dan word je manager en krijg je mensen onder je. Zie daar het recept voor niet functionerende teams, mensen met burn-outs en allerlei vervelende gevolgen van het feit dat iemand leider is geworden terwijl diegene hier geen talent voor heeft. En vertel dan nog maar eens aan die persoon dat hij of zij geen leider meer mag zijn. “Hoezo? Ik werk toch zo hard!”.

Wat is succesvol?

Steeds vaker merk ik hoe we in Nederland in een star beeld blijven denken over ‘fulltime werken’ waar we niet meer uit lijken te komen. Je moet vooral veel uren maken en hard werken, want dan word je succesvol. De vraag die bij mij dan direct bovenkomt is wat bedoelen we met succesvol? En waarom moet je dan persé zo veel uren werken? Ik heb er zelf ook lange tijd in geloofd en maakte ook zelf de keuze van iedere dag minimaal 9 uur werken en dat 5 dagen per week (liefst nog met het weekend erbij), want dat is goed. Dan laat je ambitie zien. En als je je werk ontzettend leuk vindt is daar ook niet persé iets mis mee. Maar er is nog zoveel meer wat je leven verrijkt en het is toch zonde om dat alleen in je vrije uren te doen die je dan nog over houdt? Daarom dat ik hier ook zelf andere keuzes in heb gemaakt. En de praktijk bewijst dat ik nog steeds als leidinggevende kan functioneren in mijn organisatie.

Mijn conclusie is eenvoudig: een medewerker die het talent heeft om als leider op te treden en met veel plezier zijn werk uitvoert, omdat hij of zij ook voldoende tijd voor andere dingen heeft, brengt een organisatie uiteindelijk veel meer dan een fulltimer (plus) die het niet in de vingers heeft. En in 32 uur kun je echt hetzelfde resultaat behalen als in 40 uur, als je keuzes maakt in hoe je je werk oppakt. Die 8 uur maakt dan echt niet het verschil. Dus misschien staan de beste stuurlui soms wel aan de wal, als coach om de schepen in het water te helpen de juiste kant op te varen en ze dan weer even los te laten. Je hoeft niet zelf altijd aan het roer te staan om toch koers te kunnen houden. Dat gaat veel meer over visie, vertrouwen en betrokkenheid in plaats van zoveel mogelijk uren maken.