Er komt een nieuwe generatie aan. Een generatie die is opgegroeid met smartphones en tablets en gewend is om filmpjes te bekijken voor alles wat hen bezighoudt en waar ze iets van willen weten. Het begint al met filmpjes van het Zandkasteel, waarbij het niet meer een kwestie is van half zeven voor de tv zitten, maar gewoon op ieder moment als het hen uitkomt. Daarna komen de filmpjes op school tijdens de geschiedenis of aardrijkskunde les en niet te vergeten de vele filmpjes gemaakt door Youtube-helden met ‘grappige inhoud’. Kortom, een generatie die dagelijks bezig is met het absorberen van bewegende beelden die door anderen zijn gemaakt.

Een generatie waarvan veel wordt verwacht. Veel creativiteit, leiderschap en jonge volwassenheid. Een generatie die zich niet meer laat vertellen wat ze moet doen, omdat ze zelf weet wat goed voor ze is. Die ondernemend is en graag bezig is met programmeren of bouwen van apps. Niet gehinderd door enige vorm van verzuiling of wat er nog maar van over is. Vrij in hun denken en gestimuleerd door hun ouders om vooral het maximale uit zichzelf te halen. Niet bezig met leren of cijfers, maar met ontwikkeling van talenten en ambities. Een generatie die na al die jaren eindelijk eens het beste uit het leven kan halen. Of niet?

Ook een generatie waar we kritisch op moeten blijven. Ik merk bijvoorbeeld bij jongeren die ik spreek of die stage bij ons lopen het gebrek aan fantasie en context denken (ik snap de generalisatie, maar het is wel opvallend). Het komt volgens mij omdat we de generatie te weinig meer leren lezen en zelf creatief bezig zijn. Filmpjes kijken is consumeren en niet meer dan dat. Een online spel spelen is precies doen wat is bedacht door een ander, om daarmee een hoge score te behalen. Het moet mij nog uitgelegd worden welke creativiteit we hiermee proberen aan te spreken.

Ik geloof zeker dat jongeren heel goed in staat zijn om creatief te zijn en een kindergeest is niet gehinderd van enige kennis. Maar waarom laten we ze vervolgens niet zelf creatief bezig zijn in plaats van continu consumeren wat anderen hebben bedacht? Ik ben nog steeds voorstander van het lezen van een boek bovenop het bekijken van een film. Volgens mij zijn velen het met mij eens dat de beleving van een boek toch altijd anders is dan dat je later de verfilming bekijkt. Waarom? Omdat je bij een boek zelf de fantasie moet aanspreken om te ‘zien’ wat er gebeurd en een film je van beeld en geluid voorziet, zodat je geest minimaal geprikkeld raakt.

Het onderwijs moet zich inderdaad aanpassen naar de nieuwe generatie. Tot zover ben ik het eens met alle wijzen die hierover iets roepen. Maar waarom moeten we iedereen leren programmeren? Waarom moeten we telkens weer het digibord erbij halen als de leraar een verhaal wil vertellen? Fantasie en creativiteit krijg je niet door het bekijken van een filmpje. Wel als de leraar een spannend verhaal vertelt of als je hier zelf over leest. Het is de combinatie tussen beide (dus én media én lezen én vertellen) die volgens mij tot een optimale mix leidt. Dus onderwijs, richt je op het vergroten van de creatieve geest. Prikkel je leerlingen in plaats van hen voor te schotelen wat ze thuis ook al kunnen vinden via Youtube.

Want een generatie die beperkte fantasie of context kent, heeft moeite met het begrijpen van waar ze mee bezig zijn. Die doen exact datgene wat hen gevraagd wordt (voor de high score), maar zien te weinig wat er om hen heen gebeurd. Juist voor de toekomst hebben we behoefte aan jonge leiders, die meehelpen om de samenleving vorm te geven. Die out-of-the-box denken (hoezo term uit de vorige eeuw) en buiten gebaande paden willen acteren. Continu bezig zijn om zichzelf en de omgeving beter te maken, met als doel om verder te komen. Maar of je dat alleen maar redt met het bekijken van filmpjes of spelen van games? Als werkgever heb ik hierover mijn twijfels, maar ook als jonge vader.